30 Haziran 2009 Salı

GASTROSKOPİ

GASTROSKOPİ
fx15 lida yılan yağı karınca yumurtası Gastroskopi, mide içini görerek inceleme yöntemi. Hem uygulama , hem de değerlendirilmesi bakımından bir eğitim bu yöntemin kulla­nılması, endoskoplann geliştiril­mesiyle kolaylaşmış, uygulama sırasında çıkabilecek olası önemli ölçüde azalmıştır. Yemek mideyye uzatılan boru, bağırsaklara doğru ye­mek borusundan onikiparmakbağırsağına kadar sisteminin büyük bir bölümünü ve inceleme olanağı sağlamaktadır.
GASTROSKOPİ KULLANIM ALANLARI
• Yemek borusunun dikizlenmesi-
Özofagoskopi, yani özofagusun görüntülenmesi sayesinde yemek borusu birçoğu ortaya çıkarılabilir. Bunlar arasında ye­mek borusunun lişkin bozukluklar, iltihaplanmalar, divertikül (cepleşme) oluşumu, ülserler, çeşitli kanamalar, daraltıcı hastalıklar ve tümör oluşumları sayılabilir.

Gizli kalmış ya da belirti veren borusu varisleri, yemek borusunun kanamalı ülserleri, radyolojik inceleme­nin bilgi veremediği özofagoskopi il tanına­bilir.
Kanamalı lezyonlar özofagoskopi oluşturmaz. Bu tür durumların tam ve hatta tedavisinde özofagoskopi bir başarıyla kulla­nılabilir.

Gene bazı hastalıklarda, asit bağlı ülserlerde, Ül­serlerin iyileşmesi sırasında oluşan ye­borusu daralmalarında özofagosko­pi ile konabilir. Yemek bo­rusunun peptik ülser, iyi ya da kötü huylu tümörlerden ve di-vertiküllerden kesin ayırt edile­bilir. İnceleme sırasında tümörsü bir ge­lişme görülen bölgeden alman biyopsi incelenmesi, oluşumun iyi ya da huylu olduğunu belirlemeye ya­rar.

• Midenin dikizlenmesi-

Gastros­kopi, yani midenin, ar­tık mide hastalıklarının vazge­çilmez bir yöntem durumuna gelmiştir. Endoskopun önceki ayırt edilemeyen gastrit (mide il­tihabı) artık ayrıntılı biçimde sınıflandırılabilmektedir.

Atrofili gastrit, midenin işlev­sel ve mide iltihabı, kanseri hazırla­yan bir etken olarak kabul edilmekte ve bu tip gastrit belirlenen gast­roskopiyle düzenli kontroller yapılarak bir kanser gelişimi erken evrede saptanabilmektedir.

Ülser, midenin neresinde gelişirse gastroskopiyle kolayca saptana-bilmekte ve uygulanan tedavinin etkin­liği ya da olası bir izle­nebilmektedir.

Kötü huylu oluşumların erken saptanabilmesi, gastroskopi sırasında bir polipin çıkarılıp hücresel inceleme durumunun aydınla­tılması gastroskopi yardımıyla ger­çekleşmektedir.
Mide lenfomunda ağırlaşma eğilimi taşıyan iltihaplı hasta­lıklarda midenin girişimle alın­masına gerek duyulmadan tanıya ulaşılması da gastroskopinin başarısıdır.

Gastroskopi sayesinde sindirim olan hastanın kana­ma görülebilmekte ve kana­mayı önleyici tedavi biçimine ve­rilebilmektedir.

Ruhsal bağlı ülser, sep­tisemi, şok, ağır travmalar, çeşitli cerra­hi girişimler, geniş vücut yanıkları, akut solunum, hasta­lıkları, aspirin alımı, akut alkol zehirlen­mesi gibi durumlara bağlı olarak gelişen mide cerrahi girişim çok tehlikelidir ve öncelikle başka tedavi yöntemlerinden yararlanmak gerekir.

Hastadaki ülser, polip, ‘anjiyom (damar tümörü), leyomiyom (iyi huylu düz kas tümörü) gibi cerrahi tedavi gerektiren mi, yoksa atrofili gastrit gerektirme­yen bir nedene mi bağlı olduğu yalnızca gastroskopiyle anlaşılabilir

Midesi bütünüyle ya da hastada radyolojik yöntemler so­nuçsuz kaldığında, gene gastroskopinin sağladığı üstünlüklerden tanıya ulaşılır.

Gastroskopinin ilerlemiş kötü huylu tümör­lerde bile bu yöntem radyolojik incele­mede yeterince aydınlaUlamamış oluşumların yapısını ortaya koyabilir ve cerrahi bir tedavinin gerekli , gerekliyse nasıl bir girişim yapı­lacağına karar verilmesini sağlayabilir.

• Onikiparmakbağırsağının dikizlenmesi- -

Endoskopun onikiparmakbağırsağına kadar uzatılması, radyolojik tam konamamış ülserlerin belirlenmesine yarar. Ayrıca ülserin göre tedavinin cerrahi mi yoksa olacağına karar verilebilir. Tıb­bi tedavinin durumunda teda­vinin etkinliği aralıklarla yapı­lan görerek incelemeyle denetlenir.

Duodenoskopi, onikiparmakbağırsağının (duodenum) görüntülenmesi, ülser sonrası gelişen nedbe dokusunun, mukozadaki ezyonlarm ya da divertikül oluşumlarının saptanmasına da yarar.

fx15 lida yılan yağı karınca yumurtası Onikiparmakbağırsağı ya­kın zamana değin tam anlaşıla­mazken, bu inceleme sayesinde tanabilmektedir. Radyolojik incele­meyle iltihap tanısı ol­gunun gerçekte iltihaplanmayla ilgili ol­madığı duodenoskopi sayesinde anlaşıl­mıştır.
Onikiparmakbağırsağı ülserine eden iltihaplanmanın daha iyi tanımlan­ması da duodenoskopi ger­çekleşmiştir. Onikiparmakbağırsağı, tü­mörlerin örüldüğü bir organ değildir. Buraya açılan safra adenokarsinomlara (salgıbezlerinden kaynaklanan karsinom) ender rastlanır­ken onikiparmakbağırsağı mukozasında bu tip tümörlere biraz daha sık rastlanır (bütün sindirim sistemi tümörlerinin yüzde 0,7-3′lük bölümü). Tek ya da çok sayıda polip ve lenfom ise görece daha sık ortaya çıkar.

NASIL UYGULANIR?

6-7 saat aç bırakılan hastaya damardan sakinleştirici verilir ya da yerel anestezik sprey uy­gulanır. Hastanın çok önemli­dir. En doğru konum, yanı­na yatmasıdır. Sert bir yatağa yatırılan hastanın başı bir yardımcı bükülür. Bu sırada endoskopu yerleştirilir. Esnek borular sert olanlara daha az tehlikeli olmakla birlikte endoskopun sokulması gene de deneyim isteyen bir işlemdir.

SAKINCALI DURUMLAR

Gastroskopi birçok sakıncalı olabilir. Genellikle ileri ve ağır kalp ya da böbrek yetmezliği olanlara zorunlu gastroskopi gerekir. Bu durumlar yalnızca gastroskopi için değil, başka tam araç­larının sakın­calıdır.

Hastanın genel durumunun bozuk olması, yemek borusu ve midede aletin girmesini engelleyecekbu­lunması gene uygulamadan vazgeçilme­sini gerektirir. Boğazda divertikül bu­lunması, tiroit bezinde büyüme (guatr), yemek iltihap, yerel ola­rak engel oluşturan durumlardır.

Aort genişlemesi, mediyastin (akci­ğerler arasındaki bölge) ve perikart (kalp dış zan) iltihaplan, gelişmekte olan akciğer gastrosltopi uy­gulamasında sorun yaratabilir. Ama ge­liştirilen yeni aletlerin deneyimli bir kullanılması sa­yesinde olası tehlikeler ortadan kalkar.

Asit ve asitli maddelerin bağlı akut mide iltihaplannda olduğu gibi mide duvarlarının ağır biçimde za­rar gördüğü, gastroskopi gene dikkatle uygulanmalıdır. Ama lez-yonun ağırlığı ve tedavi yönteminin be­lirlenmesi bakımından ilk 24 saat içinde endoskopiden yararlanmak gerekir.

Gastroskopi sırasındadurumlar, genellikle sert ve büküleme-yen aletler ile yapılan incelemelerde or­taya çıkar. Günümüzde yerini esnek aletlerin alması sayesinde çok da­ha güvenli bir kullanım sağlanmıştır.

Gastroskopide karşılaşılabilecek en ağın, uygulama sırasında yemek borusunun delinmesidir. Bunun sonucunda mediyastine mikrop­lar, ölümle bile sonuçlanabilen medi­yastin ve perikart iltihabına, açılan hava girmesi sonucunda da medi­yastin amfizemine neden olabilir. Mide delinmesi hemen her zaman hastalığa bağlı aşın incelme nedeniyle ortaya çıkabilen ender bir du­rumdur.

Midenin zarar görmesi midenin aşın şişirilmesinden kaynakla­nır. Aletin midenin herhangi bir yerini delmesi de, ancak bilinen bir ülsere ya da tümörün mide duvan-nm bu bölümünü iyice zayıflatmasına bağlı olabilir. Daha önce de belirtildiği gibi gastroskopioluşan “kaza­lar” sert endoskoplann kullanım dışı kalmasıyla önemli ölçüde azalmıştır. Endoskopun esnekliği zararlı bir duru­mun ortaya çıkmasını n önler. Aletin bu güvenilirliğine karşın, gene de gastroskopi uygula­ması uzman kişilerin işidir. Bütüniçin geçerli olan ku­ral, uygulayıcının yöntemi çok iyi bil­mesi ve işlemleri özenle yerine getir­mesidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder